“We gaan van een verzorgingsstaat naar een participatiemaatschappij. Mensen worden opgeroepen meer zelf te regelen. Maar niet iedereen is bij machte om dat te doen. Voor déze mensen wil ik er zijn.” Dát is de drijfveer van Co Beukema, gespreksbegeleider van Zorg Verandert.

Jarenlang werkte Co Beukema in het bedrijfsleven. Onlangs maakte ze een opmerkelijke carrièreswitch. Ze zegde haar baan op en is nu zelfstandig mantelzorgmakelaar. Een mantelzorgmakelaar helpt mantelzorgers met informatie en praktische oplossingen, zodat zij de intensieve zorg beter volhouden. In diezelfde tijd hoorde ze vorige zomer van Zorg Verandert. Ze vertelt: “Ik ben naar de regiobijeenkomst in Amsterdam geweest en kreeg daar de vraag of ik misschien trainer voor Zorg Verandert wilde worden. Maar ik wilde beslist gespreksbegeleider worden, omdat ik er wil zijn voor de zorgbehoevende mensen.”

Twijfels

Toegegeven, Co had aanvankelijk best wat twijfels. “Want moet ik als gespreksbegeleider nu mensen oproepen het vooral zélf op te lossen? Daarvan wilde ik geen zendeling worden. Wél ben ik ervoor om mensen te stimuleren om elkaar te inspireren, van elkaar te leren en samen naar oplossingen te zoeken. Er wordt namelijk best veel geklaagd over wat er niet goed is of gaat. En als je niet oppast, blijf je daarin hangen. Gelukkig sluit het concept van Zorg Verandert goed aan bij mijn visie van zelf regie nemen. Bovendien: de kennis die ik opdoe als gespreksbegeleider, kan ik weer gebruiken in mijn werk als mantelzorgmakelaar.”

Concrete oplossingen

Co gaf zich op voor in elk geval negen dialoogbijeenkomsten. De eerste vond plaats op 26 augustus in Haarlem. Het was een bijeenkomst voor mensen met de ziekte van Parkinson en hun partner. “Ik ging daar echt blij vandaan en dacht: dít is het! Mensen kregen de ruimte hun verhaal te doen en er werd echt naar elkaar geluisterd. Er werd niet gediscussieerd en mensen probeerden elkaar niet te overtuigen met argumenten. Ze bleven niet hangen in problemen, maar mensen dachten met elkaar mee over heel concrete oplossingen voor elkaars situatie.”

De ideale situatie

De dialoog vond plaats in vier groepen onder begeleiding van acht gespreksbegeleiders van Zorg Verandert. Twee gespreksbegeleiders dus per groep, waarbij de een het gesprek begeleidde en de ander het proces volgde, aantekeningen maakte en registreerde welke vragen en behoeften voorbij kwamen. “Halverwege de dialoog stelden we die ene centrale vraag: ‘Als er geen belemmeringen zouden zijn, wat zou dan voor u de ideale situatie zijn?’ Daarmee stimuleerden we de mensen om te dromen, los te komen van de zorgen van het probleem en na te denken over oplossingen. En dat geeft voldoening.”

Goede moed 

Co ervoer dat de dialoog zijn vruchten afwierp. “Mensen dachten echt met elkaar mee over mogelijkheden en oplossingen. Zo was er een man van 80 jaar wiens vrouw door Parkinson kampte met een persoonlijkheidsverandering. Dat leidt soms tot acute situaties waarbij de man direct professionele hulp nodig heeft. Maar hij wist niet waar hij naartoe moest na 5 uur ’s middags en in het weekend. Deze man voelde zich enorm hulpeloos en overbelast. Anderen herkenden dit en wisten hem echt verder te helpen met tips en adviezen. Zo kreeg hij het advies om dit te bespreken met de huisarts, want die heeft de regierol. De man ging na afloop vol goede moed weer naar huis. Mooi om te zien. Het hoeft echt niet altijd van de overheid te komen; mensen kunnen ook elkaar helpen. En dat begint bij omzien naar elkaar.”