Zorgt u als mantelzorger voor een naaste? Dan loopt u wellicht tegen vragen aan. Bijvoorbeeld over wet- en regelgeving, geldzaken of de combinatie werk en mantelzorg. Mensen krijgen voortaan nog de zorg of ondersteuning die zij echt nodig hebben. Dit betekent dat de gemeente eerst kijkt naar wat mensen zélf kunnen. En wat hun omgeving kan doen. Dit roept vragen op bij mantelzorgers.

Mantelzorg: wat is dat precies?

2,6 miljoen volwassenen Nederlanders verlenen meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden mantelzorg. Mantelzorgers zijn dus mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. De Nationale Raad voor de Volksgezondheid hanteert deze definitie: ‘Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie.’

Mantelzorg en vrijwilligerszorg: verschillen

Mantelzorg en vrijwilligerszorg worden vaak door elkaar gehaald. Toch zijn het verschillende dingen. Want mantelzorg overkomt je en voor vrijwilligerswerk kies je. Mantelzorgers kiezen er niet voor om te gaan zorgen. Het overkomt hen, omdat ze een emotionele band hebben met degene die zorg nodig heeft. Mantelzorgers zorgen soms 24 uur per dag, kunnen hier niet zomaar mee stoppen en verrichten soms verpleegkundige handelingen. Vrijwilligers kiezen ervoor om te zorgen. Als zij met het vrijwilligerswerk starten, is er (nog) geen emotionele band. Zij verlenen hun zorg voor een beperkt aantal uren en kunnen hier op eigen initiatief mee stoppen. Zorgvrijwilligers werken in georganiseerd verband en verrichten nooit verpleegkundige handelingen.

Rol van de gemeente in mantelzorg

Sinds 1 januari 2015 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015 van kracht. Mantelzorgers blijven zorg en ondersteuning geven. Misschien nog wel meer dan in de oude situatie. Maar zij moeten dit wel kúnnen. Daarom is in de Wmo 2015 ook aandacht voor de mantelzorger. Gemeenten hebben de taak te onderzoeken of de mantelzorger die taak wel aankan. En misschien heeft de mantelzorger wel zélf hulp nodig, bijvoorbeeld om overbelasting te voorkomen.

Wat kunt u als mantelzorger doen?

Mantelzorgers nemen gauw veel zorgtaken op zich. Maar daardoor ligt overbelasting op de loer. Om dat te voorkomen kunt u verschillende dingen doen:

  • U kunt steun vragen van mensen uit uw sociale netwerk, zoals familieleden, vrienden of buren.
  • U kunt de hulp inroepen van vrijwilligers, bijvoorbeeld van de buddyzorg of vrijwillige thuishulp.
  • U kunt uw zorg tijdelijk overdragen in de vorm van vervangende zorg of respijtzorg.
  • U kunt bij uw gemeente een aanvraag doen voor ondersteuning en huishoudelijke hulp vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Meer informatie over mantelzorg

‘Wij vinden belangrijk dat mensen op hun eigen manier voor een ander kunnen zorgen én maatschappelijk actief kunnen blijven. Omdat 80% van alle zorg thuis wordt gegeven door meer dan 3 miljoen mensen is goede belangenbehartiging en ondersteuning nodig. Mezzo is de spin in het web die mensen en organisaties met elkaar verbindt. 

‘Het Expertisecentrum Mantelzorg is hét landelijke kenniscentrum voor mantelzorgondersteuning. We werken met en voor betrokken partijen die mantelzorgondersteuning bieden en/of op de agenda hebben staan: overheden, zorg- en welzijnssector, financiers, opleidingen, onderzoeksinstellingen, belangenorganisaties.’

Website van het Centrum Mantelzorg, een professionele organisatie voor alle mantelzorgers. En heeft als doel het ondersteunen en ontlasten van mantelzorgers. Bij het Centrum Mantelzorg kunt u terecht voor informatie, advies en persoonlijke begeleiding, emotionele steun, het (tijdelijk) overnemen van regeltaken of respijtzorg. Het Centrum Mantelzorg helpt u verder. En zet zich in voor mensen met en zonder mantelzorger.

www.hoeverandertmijnzorg.nl

Website van het ministerie van VWS die cliënten zo eenvoudig mogelijk uitleg geeft over de overgang van AWBZ naar Wmo, Zorgverzekeringswet, Jeugdwet en Wet langdurige zorg. 

Veel gestelde vragen over mantelzorg

1. Is mantelzorg verplicht?

Mantelzorg is niet verplicht. Dat dat wel zo lijkt, komt doordat bij de indicatiestelling het begrip gebruikelijke zorg wordt gehanteerd. Dit is de normale dagelijkse zorg van gezinsleden en huisgenoten voor elkaar, bijvoorbeeld de zorg voor het huishouden of de zorg voor kinderen. Lees meer op de website van Mezzo

2. Kan ik een Mantelzorgcompliment krijgen?

Het Mantelzorgcompliment is per 1 januari 2015 vervallen. Voortaan zijn gemeenten verantwoordelijk voor de waardering en erkenning van mantelzorgers binnen hun gemeente. 

3. Zijn reiskosten en telefoonkosten voor mantelzorg aftrekbaar?

Kosten voor mantelzorg zijn niet aftrekbaar voor de belasting.

Reiskosten voor ziekenbezoek van een huisgenoot kunnen onder bepaalde voorwaarden wel worden afgetrokken als specifieke zorgkosten. De hulpvrager moet dan in een instelling verpleegd worden.

Daarnaast vergoeden sommige gemeenten reiskosten voor mantelzorgers die een bijstandsuitkering hebben. Lees meer over vergoedingen op de website van Mezzo

4. Kan ik mantelzorg aanvragen?

Mantelzorg kunt u niet bij een instantie aanvragen. Mantelzorg is namelijk de zorg van een naaste (vaak een gezinslid) voor iemand die chronisch ziek of gehandicapt is.

5. Kan ik een vergoeding krijgen voor de aanpassing van mijn huis?

Wilt u uw huis aanpassen omdat er iemand bij u woont of komt wonen die een beperking heeft? Dan kunt u bij uw gemeente een vergoeding aanvragen. U moet hiervoor zijn bij de afdeling die de Wet maatschappelijke ontwikkeling (Wmo) uitvoert. Uw gemeentegids of het informatieloket in uw gemeente kan u op weg helpen.

Na uw aanvraag besluit de gemeente of u voor een vergoeding in aanmerking komt. Het is belangrijk dat u eerst een positieve beslissing heeft gekregen, voordat u begint met de aanpassing van uw huis. Het is niet mogelijk om met terugwerkende kracht een vergoeding te krijgen voor aanpassingen die u al heeft aangebracht.

Video ‘Ik weet niet of ik mantelzorger ben’

Downloads

Links